Rechtsbijstand polis met ruimere keus wordt voor velen onbetaalbaar
Geplaatst op: 06-10-2021, 14:25:09
Als verzekeraars bij een rechtsbijstandsverzekering ruimere keuze van rechtshulp moeten bieden, dreigt het product voor veel consumenten en ondernemers met een middeninkomen onbereikbaar te worden. Dat stelt het Verbond van Verzekeraars op basis van SEO-onderzoek.
Aanleiding voor het – onafhankelijke, zo benadrukt het Verbond – onderzoek was een Kifid-zaak uit april over de verruiming van de keuze voor rechtshulp bij rechtsbijstandsverzekeraars. Eerder sprak het Europees Hof in een Belgische zaak zich hierover uit. Kern van de zaak: verzekerden hebben ook bij een buitengerechtelijke procedure recht op vergoeding van advocaatkosten, waar eerder het uitgangspunt was dat die vrije keuze alleen van toepassing was in geval van een juridische procedure. “Het SEO-onderzoek laat zien dat de verruiming van dit recht nadelige gevolgen heeft. De verruiming heeft een te hoge prijs en leidt daardoor, paradoxaal genoeg, niet tot beter betaalbare of toegankelijkere rechtsbescherming voor de consument.” Volgens SEO gaat één op de acht consumenten met een rechtsbijstandsverzekering van een eventuele verruiming van het recht op vrije keus van rechtshulpverlener gebruik maken. Dat lijkt een vrij kleine groep, maar de vrije advocaatkeuze kan de schadelast voor verzekeraars met zeker 25% en mogelijk zelfs 62% doen toenemen, becijferde SEO. “Als verzekeraars deze stijgende kosten doorbelasten aan de consumenten – via een hogere premie, eigen bijdrage of lagere dekking – leidt dit tot een daling van het aantal verzekerden en tot een verminderde toegang tot het recht.”
Geschillen worden tot zes keer duurder
Die hogere schadelast komt doordat het beroep op een eigen juridisch dienstverlener zal toenemen van 1% naar 13,5% van alle juridische hulpvragen. Daarmee zal het aantal zaken dat jaarlijks extern wordt belegd met 4.000 toenemen tot 50.000 zaken naar externe juristen. “SEO heeft uitgerekend dat de kosten voor een externe jurist een geschil drie tot zes keer duurder maakt. Dat leidt tot hoge extra kosten voor rechtshulp van € 138 tot € 345 miljoen. Uiteindelijk betaalt de consument hier de rekening voor.” En die rekening bedraagt volgens SEO € 4 tot € 10 per maand: met zo’n bedrag zou de premie moeten stijgen om de kostentoename af te dekken. SEO peilde bij 1.500 mensen wat dat betekende voor hun keuze om al dan niet een rechtsbijstandverzekering te sluiten. Daaruit blijkt dat bij een dergelijke premiestijging het aantal rechtsbijstandverzekerden met 10 tot 23% zal afnemen. Een alternatief is het invoeren van eigen bijdrage van € 375 tot maximaal € 930 per zaak. Dat heeft een nog drastischer effect: “Bij deze eigen bijdrage zal het aantal rechtsbijstandverzekerden met 25% tot bijna 60% afnemen.”
Gedwongen tot maatregelen
Kortom: de consument is de dupe, vindt het Verbond. “Een rechtsbijstandsverzekering helpt de grote groep middeninkomens en mkb’ers in ons land die te veel verdienen om in aanmerking te komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand en voor wie een advocaat te duur is. De uurtarieven van advocaten zijn fors en niet aan een maximum gebonden, zoals in een aantal ons omringende landen. Een rechtsbijstandsverzekering is hierdoor voor veel mensen een betaalbaar alternatief.” Maar dat zal met de vrije advocaatkeuze veranderen: “Gaat de verruiming door, dan kunnen mensen zich straks nauwelijks meer voor rechtsbijstand verzekeren:”, aldus algemeen directeur Richard Weurding van het Verbond. “Om de extra kosten voor de vrije keuze te financieren, worden rechtsbijstandsverzekeraars gedwongen maatregelen te nemen waardoor verzekerden een hoge(re) prijs gaan betalen. Een grote groep consumenten, die nu betaalbaar verzekerd is van toegang tot het recht via de hulp van een rechtsbijstandsverzekeraar, dreigt tussen de wal en het schip te vallen.”
De commissie van beroep bij Kifid moet nog uitspraak doen over de kwestie. Het Verbond wil in afwachting daarvan vast al in gesprek met de Nederlandse orde van advocaten en het ministerie van Justitie en Veiligheid om te kijken naar oplossingen.
Bron: bijdrage van 6 oktober 2021 van Rob van de Laar op www.amweb.nl